Jesień to najlepszy czas do spokojnego zaplanowania wyglądu naszego ogródka. Minęły już czasy, gdy warzywnik był schowany do niewidocznego kąta ogrodu. Sadząc warzywa możemy wyczarować bardzo przytulną i miłą dla oka część ogrodu.
W długie wieczory możemy usiąść z kartką papieru i naszkicować plan.
Warzywnik najlepiej podzielić na 2-3 części w formie prostokąta, które co roku będziemy obsadzać innymi warzywami.
Siejąc lub sadząc warzywa wykorzystajmy fakt, iż poszczególne rośliny wzajemnie na siebie oddziaływują. Możemy tak je posadzić, że będą się wspierać odstraszając szkodniki lub wzmacniając odporność sąsiada.
Ale są też takie, których sadzić obok siebie nie powinniśmy, ponieważ zwabimy w ten sposób większą ilość szkodników lub chorób.
Na początek, co z czym i dlaczego
Sałata.
Dobrym towarzystwem dla sałaty są cebula, szpinak, czosnek, rzodkiewka, marchew, kalafiory. Pomiędzy rzędy sałaty warto również posiać rzeżuchę. Odstrasza ona ślimaki, które jej nie znoszą.
Marchew i cebula są dobraną parą. Na grządce chronią się wzajemnie przed szkodnikami. Połyśnica marchwianka nie znosi zapachu cebuli, a woń marchwi skutecznie odstrasza śmietkę cebulankę. W okół poletek z marchwią warto też posadzić rośliny barierowe ( osłaniają mniejsze rośliny przed silnym wiatrem i szkodnikami) takie jak bób lub fasola tyczna.
Truskawki i czosnek - partnerzy doskonali. Czosnek wzmacnia odporność młodych krzewów truskawkowych na choroby i chroni owoce przed atakami szarej pleśni.
Czosnek pod jabłonią chroni drzewo przed chorobami grzybowymi, a róże posadzone obok czosnku piękniej pachną i są odporniejsze.
Czosnek i cebula odstraszają pędziorki.
Czosnek, aksamitki i macierzanka są bardzo nielubiane przez żarłoczne ślimaki.
Groszek cukrowy i fasola gromadzą azot w brodawkach korzeniowych, są więc dobrym przedplonem dla kapusty i szpinaku, które wymagają zwiększonej ilości azotu w glebie.
Fasola źle znosi obecność czosnku.
Pomidory są wrażliwe na zarazę ziemniaka i choroby grzybowe. Ochrona pomidorów polega na sadzeniu roślin w znacznej od siebie odległości. Pojedyncze sadzonki pomidorów też starajmy się sadzić oddalone, a w latach wilgotnych i ciepłych osłaniajmy rośliny folią. Podlewamy pomidory tak, aby nie zmoczyć liści i łodygi. Usuwajmy profilaktycznie opadłe liście.
Pomidory lubią obecność kapusty.
Kapusta rosnąca w towarzystwie pomidorów, selerów i ziół to kombinacja chroniąca się przed szkodnikami.
Rzodkiewkę siejemy w cienistych miejscach, żeby nie wysychała i nie butwiała. Bardzo dobrą osłoną jest wysianie nasion pomiędzy rzędami fasoli lub pomidorów. Żeby zaoszczędzić miejsce możemy wysiać rzodkiewki pomiędzy rządkami marchewki. Rzodkiewki wcześniej kiełkują wyznaczając rzędy i nie przeszkadzają marchwi, której korzeń jest znacznie dłuższy. Gdy rzodkiewki urosną, wyrywamy je robiąc w ten sposób miejsce dla większej marchewki.
Rzepęsadzimy w sąsiedztwie wyższych roślin, takich jak groch, fasola, kukurydza, pomidory. Zapewnimy jej w ten sposób cień, który ochroni rzepę przed łykowaceniem.
Bób i ziemniaki posadzone razem zwiększą wzajemnie swoje plony. Jeśli nie mamy w planach uprawy ziemniaków, dobrym sąsiedztwem dla bobu są rośliny kapustne jako ochrona przed szkodnikami.
Ogórki gruntowe wymagają miejsca najcieplejszego w ogrodzie, ale osłoniętego od wiatru. Są ciepłolubne, ale nie lubią suszy. Dobrze jest wysiewać nasiona, lub sadzić rozsadę obok roślin barierowych, kukurydzy lub słoneczników, które osłonią ogóreczki przed wiatrem.
Wymagają stanowiska bardzo dobrze nawiezionego. najlepiej sadzić je w pierwszym roku po oborniku. Przedplonem dla ogórków mogą być też rośliny na nawóz zielony: koniczyna, lucerna, motylkowe, owies, które przekopuje się na jesień, a wiosną w tym miejscu sadzi się ogóreczki.
Seler korzystnie wpływa na pomidory, ogórki, pory, groch i warzywa kapustne.
Tytoń chroni rośliny przed piętnówką kapustnicą, która łapie się na jego liście.
Słoneczniki mogą być wysiane od strony najczęściej wiejących wiatrów, jako naturalna osłona warzyw lubiących miejsca osłonięte, a przy okazji bardzo ładnie wygląda taki kwitnący płotek. Słonecznik zwabia też do ogrodu ptaszki, które przy okazji zjadają gąsienice i inne szkodniki.
Aksamitkachoć nie jest rośliną warzywną świetnie nadaje się na płodozmian. Zapobiega atakom nicieni wabiąc te szkodniki, które czepiając się jej korzeni zamierają z głodu. Odstrasza też mączlika szklarniowego. Z tego względu mozna z powodzeniem wysiewać aksamitkę przy zagonkach warzywnych i pod osłonami.
Warzywa i zioła
Pietruszka poprawia smak rosnących w sąsiedztwie ziemniaków i pomidorów.
Bazylia wzmacnia smak rosnących razem z nią pomidorów.
Cząber ogrodowy uniemożliwia rozprzestrzenianiu się mszyc i wspomaga sąsiadującą z nim fasolę. Wpływa też korzystnie na smak sałaty i kopru włoskiego.
Czosnek zapobiega szarej pleśni, wydziela substancje, które odstraszają wiele szkodników i hamują rozwój chorób grzybowych. Posadzony obok róż, truskawek, pod drzewami zwalcza mączniaka prawdziwego.
Rzeżuchapoprawia smak rosnącej w pobliżu rzodkiewki.
Szałwia odstrasza bielinka kapustnika.
Naparstnica wspomaga rosnące obok niej rośliny.
Lawenda i tymianek odstraszją mrówki, które nie lubią ich zapachu.
Koper, szałwia i tymianek odstraszają bielinka kapustnika.
Koper ogrodowy wzmacnia smak cebuli, buraków ćwikłowych i grochu.
Koper i kminek mają właściwości stymulujące wzrost i rozwój warzyw kapustnych.
Tymianek i cząber nadają się na obwódki rabat.
Tymianek przyspiesza dojrzewanie pomidorów.
Hyzop, szałwia i tymianek dobrze rosną w ogródku skalnym. Obecności tych ziół nie lubią ślimaki.
Mięta pieprzowa i cząber odstraszają mszyce, nasturcje i nagietki zwabiają je, przez co stanowią ochronę dla warzyw.
Melisa posadzona na obrzeżu rabatek utworzy mały żywopłot - w drugim roku rozkrzewi się i będziemy mieć cytrynowo pachnący szpaler.
Nie sadźmy w warzywniku bukszpanu, zwabia on ślimaki, uwielbiające jego towarzystwo, a przy okazji zjadają nam nasze roślinki.
Działanie niekorzystne
Orzech włoski i akacja ujemnie wpływaja na rozwój roślin rosnących w sąsiedztwie.
Kapusta źle działa na fasolę tyczną, marchew i rzodkiewkę.
Fasolanie lubi się z cebulą, czosnkiem i mieczykami.
Marchewki nie sadźmy obok kopru.
Pomidory są złym sąsiadem dla ziemniaków, ogórków i grochu.
Kapustę i maliny sadzimy z dala od truskawek.