W jakim sosie można nieźle namieszać?

O tym, jak zamiast robić sos, dawałam sobie nawinąć makaron na uszy...
Pamiętam, oj pamiętam te czasy, gdy sięgałam po gotowy torebkowy sos, by w szczeniackim zachwycie pomerdać łyżką w rondelku, obserwując, jak szarobury proszek zmienia się w biały pachnący półobiad. Przelewałam tę zawiesistą kołderkę na talerz z mlaskaniem i mruganiem niecierpliwych powiek, z kłapaniem głodnych nozdrzy i pałaszowałam z apetytem, nie zwracając uwagi na tajemnicę smaku, której tak naprawdę nie było. Ach, jak ja chciałam umieć robić takie sosy, jedwabiste i kremowe, ze schowanymi w środku, jak w czarodziejskim pudełeczku, drobinkami sera, śmietany i grzybów. Drobinki spotykałam w torebkach rzadko, nie bacząc więc na zapewnienia jednego w wiodących producentów półproduktów, po kryjomu, ukradkiem, dodawałam składniki prawdziwsze, a to plasterki podsmażonych pieczarek, a to kostkę topionego sera, to znów kapkę kwaśnej śmietany. Nadal jednak wierzyłam, że sosu, szczególnie do makaronu, domowym sposobem zrobić się nie da. Gdzie mi tam było do próby wykonania klasycznego beszamelu!

Ratunku, dlaczego w beszamelu są kluski?
Po kilku próbach rozmieszania kluskowatego budyniu, poddałam się, dochodząc do posępnego wniosku, że nikt jeszcze nie stał się szczęśliwszym człowiekiem po zjedzeniu sosu z mleka i mąki.
Aż tu nagle, nie wiadomo kiedy, ani tym bardziej jak, ale z całą pewnością z ziejącym pustką portfelem, który nie sprostałby wyzwaniu kupienia kolejnej porcji produktów, zrobiłam sos! Mieszany nieudolnie, po szkolnemu, w rondlu ustawionym obok kartki z notatkami. Drżenie ręki trzymającej łyżkę sięgnęło szczytu, gdy nadszedł moment nerwowego sypania mąki do rozpuszcznego masła (czyli zaraz na początku przygody). Jak nie przypalić masła, jak nie dopuścić do powstania klusek, jak nie przyrumienić klusek (skoro już się pojawiły mimo szalonego mieszania we wszystkich kierunkach), wreszcie, jak rozpuścić kluski w mleku. Oj, było tych dylematów aż za dużo jak na moją niedoświadczoną zieloną głowę. Sos o dziwo wyszedł. Może nie idealny, ale o konsystencji, której nie powstydziłby się kucharz z wieloletnim doświadczeniem. Pewnie niezupełnie już czynny zawodowo, ale taki co to jeszcze nie myli pora z kabanosem. Może z powodu tego zaskoczenia, że powstało coś zjadliwego, zupełnie nie pamiętam, do czego był mi ten sos potrzebny. Nie podejrzewam, abym zaserwowała go na talerzu na golasa, w sosie własnym tylko. Najbardziej prawdopodobny wydaje mi się scenariusz lazanii z mielonym mięsem i pomidorami, choć kto wie, może był to prostu zapiekany kalafior pod białą pierzyną...

Codziennie jestem w sosie...
Niezależnie od stanu rozkładu moich szarych komórek odpowiedzialnych za rejestrację przeszłości, jedno jest pewne - przestałam bać się sosów. Nadszedł okres zagęszczania mąką. Już odważnie (zrobiłam przecież beszamel!) prószyłam mąką jak śniegiem prosto do rondla z wołowym gulaszem. W tym miejscu muszę wspomnieć, że były to czasy, gdy polędwica wołowa kosztowała nie kilkadziesiąt, lecz jedenaście złotych, więc kupowałam ją jak opętana. Obawa że pieczeń z rogacizny zaryczy wściekle na talerzu, zniechęcała większość gospodyń do zakupu. Pytano o drób, świnki i wszystko, co beczy i meczy, trwożliwie omijając krowy. Taszczyłam więc do domu nabywane za bezcen siaty z wołowiną, męczyłam je jedynym w domu okropnie tępym nożem, który ironicznie wygrywał walkę z każdą, nawet najtwardszą osełką, i kucharzyłam. Szczególne upodobanie znalazłam w mączystych sosach. Nikt mi wówczas nie powiedział, że zamiast sypać mąkę wprost do garnka, ze zdziwieniem obserwując powstawanie tajemniczych zacierek, można wlać do słoika trochę zimnej wody, dodać mąki, potrząsnąć energicznie i dopiero tak przygotowanym napojem poczęstować potrawę. Ech, młodości gupoto, masz swój urok nieoparty...

Nareszcie zaczyna mnie kręcić, czyli niech żyją żółtka!
Oczywiście nie pamiętam, jak odkryłam sosy zagęszczane żółtkiem. Podejrzewam, że zupełnie przypadkiem i nie do końca wierząc, że mąkę można całkowicie zastąpić jajkiem. Do głowy by mi wtedy nie przyszło, żeby jak dziś sięgać niedbale i od niechcenia do lodówki, otwierać, mieszać, próbować, dosmaczać i podawać domownikowm, a co dopiero gościom. Zgroza jakaś niebotyczna! Wszystko było odmierzane po bożemu, po namyśle i "ukręcane" w odpowiednią stronę, koniecznie zgodnie ze wskazówkami zegara. Tak nakazywał babciny imperatyw mieszania jakiejkolwiek potrawy. Kto nie zastosował się do rodzinnej wyroczni, temu groziiło nieuchronne zepsucie dania - niezadowolone ze zmiany kierunku ruchu, sosy i śmietany warzyły się. Dlaczego warzyły się również te mieszane jak Pan Bóg przykazał wyłącznie w prawo, tego już babcia nie potrafiła wyjaśnić. Na pewno źle się mieszało, leniwie, albo głupio, bo w dniach niedozwolonych zabierało za gotowanie, ot co!
Śmieję się teraz "zawiesiście" z tych moich przygód z sosami. Z tych proszków i klusek i używania za dużej ilości mąki, którą potem trzeba było rozcieńczać i rozcieńczać w nieskończoność tak, że w efekcie w trzylitrowym garnku z sosem pływały cztery plastry schabu. Smak oczywiście zginął gdzieś w oceanie płynu, ale pierwsze koty wędrowały za płoty. A o to przecież chodziło. Mam nadzieję, że dziś babcia z aprobatą kiwa głową, przyglądając się z zaświatów moim sosom.

Inspiracje, inspiracje...
Dotrwaliście do teraz i nie zanudziliście się? W takim razie może niedługo znów troszkę powspominam. A na razie podzielę się z Wami kilkoma pomysłami na białe, kremowe sosy do makaronu. Bardzo łatwe i niezwykle uzależniające. Jeśli w domu na półce drzemie paczka dobrego makaronu z pszenicy durum, a w lodówce czekają na posterunku śmietana i jaja, niewiele nam już nam do szczęścia potrzeba. Może jedynie nieco odwagi, żeby za każdym razem spróbować naostrzyć naszą niezawodną białą broń troszkę inaczej, dobrym serem, świeżą rybą, soczystym mięsem lub zielenią chrupiących warzyw.
A więc "en garde!" Bo przecież miało być o jedwabistości sosu zagęszczanego żółtkami, o kolejności i tempie mieszania, temperaturze grzania i kuchennych wariacjach związanych z przygotowanie białych sosów!