Już za niedługo bo wczesną wiosną w lesie zacznie rosnąć niedzwiedzi czosnek zwany także "dzikim", "czosnkiem cygańskim" i "czosnkiem leśnym", jego liście przypominają kwiat konwali i dlatego jest omijany gdy koło niego przechodzimy. Jak rozpoznać, że przed nami jest czosnek a nie konwali? wytarczy że do ręki wezniemy listek i delikatnie go potrzemy wtedy ulotni się charakterystyczny zapach czosnku. Z rodzinnych opowieści wiem,że pradziadek mojego męża chodził i zrywał jego liście, uzywał ich nie tylko w kuchni ale przede wszystkim stosował je leczniczo.Chodzą pogłoski, że niedzwiedzie gdy tylko przebudzają się z zimowego snu szukają jej aby oczyścić żołądek, jelita i krew.
Niedzwiedzi czosnek przeważnie rośnie dziko w większych skupiskach, najcześciej jest ona spotykana w lasach Europy środkowo-wschodnie oraz Azji, rzadziej możemy ja spotkać w nadbaltyckich rejonach Polski, Rosji, Łotwy, Litwy, Estoni i Białorusi.Jest także spotykany w Turcji i na Kaukazie. W polsce najczęściej możemy spotkać go w lasach na terenie Sudet i Karpat, oraz w rejonie świetokrzyskim. Uwielbia gleby wilgotne i miejsca zacienione. Bylina ta osiąga prawie 50cm wysokości, a jej liście są podłużne i wąskie.Kwitnie od kwietnia do maja, ale już przy cieplejszych temperaturach tą kiełkująca rośline możemy zobaczyć w marcu. Od 2006 roku roślina ta zotala objęta częściowo ochroną na niektórych terenach kraju.Liście czosnka niedzwiedziego zawieraja dużo witaminy A-C-E,soli mineralnych, siarki , selenu i żelaza.Maść zrobiona z niej pomaga w trudno gojących się ranach.
Z opowiadań dziadka wiemy, że najczęściej była stosowana wewnętrznie,(zwijał ją w kuleczki i dawał do uszów, gdyż pomagała zwalczać szum w uszach) gdyż działa ona przeciwbakteryjnie,przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo. A przede wszytkim jest ona stosowana jako środek:
- obniżający cisnienie krwi,
- zapobiega nowotworom złośliwym,
- pobudza wydzielanie soków żołądkowych,
- działa korzystnie na serce,
- rozrzedza krew,
- zalecany w profilaktyce miażdżycy,
- w leczeniu stanów zapalnych ukladu moczowego o pokarmowego,
- ułatwia odkrztuszanie
- leczy choroby oskrzelowe,
- działa moczopędnie i odtruwająco
- w leczeniu stanów zapalnych skóry
- w leczeniu pryszczki.
- stosowaną jątakże do leczenia migreny.
- przyspieszał gojenie ran i wrzodów
- działa rozkurczowo
- Pospolicie bardzo często sięgano po niego w lecznictwie ludowym
Roślina ma także zastosowania w kuchni: w Rosji jest dodatkiem do zup, w Niemczech do sałatek,można ją jako dodatek spotkać w zapiekankach, farszach i sosach. Najlepiej jest ususzyć liście czosnku lub tez zamrozić. W moim domu jest dodatkiem do wielu dać bowiem dodaje piekny zielonkawy wygląd i charakterystyczny zapach czosnku.
A i oto przepis na czosnkową nalewkę, która zwalcza bóle żołądkowe:
NALEWKA-cebulki czosnku niedzwiedziego zalać wódką i odstawić w cieple miejsce na około 2 tygodnie, po tym czasie można pić 10-15 kropli nalewki rozcieńczonej niewielką ilością wody.
WINO-0,5 szklanki posiekanych liści czosnku zalewamy 1 szklanka białego wina i gotujemy przez około 3 minuty.Pijemy dziennie po 2-3 razy
MASŁO CZOSNKOWE-kostke miekkiego masła rozetrzeć z 2 łyzkami czosnku (ja mam mrożony) dodać szczyptę soli do smaku i śmiało wcinać z chlebkiem.
Już niemogę doczekać się wiosny kiedy znowu wybiorę się do lasu po ten czosnek ( a chodzi nas zawsze więcej osób bo i moim sasiadą zasmakował... a i rodzinka przyjedzie sobie zapasy na zimę nazbierać), wtedy w całej okolicy unosi zapach szatkowanego czosnku.
"Wszystko o ziołach" Ursel Buhring
oraz opowieści z dziada pradziada zapisane w pamietniku dziadka Stefana