Maślak zwyczajny (maślak sosnowy, ślimak, pępek)

Nazwa: Maślak zwyczajny (Suillus luteus), maślak sosnowy, ślimak, pępek

Występowanie: Maślaki zwyczajne o ciemnej czekoladobrązowej skórce dość pospolicie występują w lasach. W okresie od lata do jesieni pojawiają się pojedynczo lub grupami pod sosnami dwuigielnymi, często w młodnikach.

Wygląd: Kapelusze osiągają rozmiary od 4 do ok. 15 cm. Skórka przybiera odcień od ciemnobrązowego, przez czekoladobrązowy aż do jaśniejszego, żółtobrązowego. Przy wilgotnej pogodzie powierzchnia jest gładka, klejąca i śluzowata, po wyschnięciu staje się matowo-błyszcząca i nabiera jedwabistości. Na suchej skórce wyraźniej są też widoczne promieniście ułożone brązowe włókienka. Skórka jest łatwo ściągalna, usunięcie jej znacznie ułatwia czyszczenie grzyba i często podnosi walory potrawy.

Pory pępków są drobne, najpierw żółtawe, w kolejnym etapie rozwoju grzyba cytrynowożółte i stopniowo ciemniejące do oliwkowożółtych. Również rurki zmieniają z wiekiem kolor z oliwkowożółtych przebarwiając się w oliwkowe.

Trzon maślaka zwyczajnego jest żółtawy, czasem rozrzesza się nieco ku podstawie. Charakterystyczna szczególnie dla młodych osobników jest obecność najpierw białawego, w egzemplarzach nieco starszych fioletowaego pierścienia. U starych grzybów pierścień często ulega zniszczeniu i może nie być dostrzegalny.

Miąższ bardzo młodych egzemplarzy jest jędrny, w miarę dojrzewania grzyba staje się miękki. Przyjemny w smaku i o łagodnym zapachu. W kolorze kremowy, nad rurkami cytrynowożółty. Łatwo nasiąka wodą.

Zastosowanie: Dopuszczony do obrotu handlowego na terenie Polski. Jeden z bardziej cenionych grzybów jadalnych o łagodnym, przyjemnym smaku. Kto choć raz w życiu nie jadł aromatycznej zupy, której największą atrakcją były właśnie małe maślaki, przyjemnie śliskie, miękkie i elastyczne zarazem. Dobrze doprawione stanowiły nie lada rarytas. Duszone maślaki najczęściej wykorzystuje się do zup i sosów, doskonale smakują też w marynacie.

Warto wiedzieć:

• Większość maślaków ma śliską powierzchnię kapelusza. Wyjątek stanowi np. maślak pstry, potocznie nazywany miodówką.
• Od śliskiej powierzchni kapelusza pochodzi nazwa maślaków.
• Lepką skórkę maślaków należy ściągnąć. Nie tylko ułatwia to oczyszczenie grzyba, ale zapobiega dolegliwościom żołądkowym i jelitowym, które mogą towarzyszyć spożyciu skórki (znajdujący się na niej śluz pęcznieje w przewodzie pokarmowym i może go zaczopować). Inną metodą pozbycia się śluzu z kapeluszy jest moczenie maślaków przez kilka godzin w 10% solance, a następnie dokładne ich przepłukanie pod bieżącą wodą.
• Wszystkie maślaki są grzybami mikoryzowymi związanymi z różnymi gatunkami drzew iglastych

warto przeczytać

Z Wużetowego atlasu grzybów:

A na grzyby zabierz jajko na twardo i bułkę z masłem

Grzybowe ABC - bezpieczne i kulturalne zbieranie grzybów

Idzie jesień, koszyk grzybów z sobą niesie

Borowik szlachetny (prawdziwek)

Maślak zwyczajny (maślak sosnowy, ślimak, pępek)

Maślak żółty (maślak modrzewiowy)

Pieprznik jadalny (kurka, lisiczka, liszka)